Liens familiaux

ᖃᑕᙳᑎᒌᓄᑦ ᐃᓚᒋᔭᐅᓃᑦ

L’héritage artistique de Pitseolak Ashoona

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ ᑎᑎᕐᑐᒐᖅᑎᓄ ᖃᐅᔨᒪᔭᐅᓂᖓ

Lorsque l’on évoque les capacités des artistes, il est courant de parler de leurs dons inhérents ou de leur capacité naturelle à créer. Ces aptitudes artistiques sont certainement celles de l’artiste inuk Pitseolak Ashoona et de sa famille. Au sens métaphorique et généalogique, Pitseolak peut être considérée comme la grand-mère des arts inuits contemporains. 

ᑎᑎᕐᑐᒐᖅᑏᑦ ᐱᒃᑲᐅᓂᖏᑦ ᐅᖃᐅᓯᕆᓪᓗᒋ ᐱᑕᖃᓲᖅ ᐃᓕᓴᖅᓯᓂᕐᒥ ᐱᓯᑎᐅᓂᖏᑕ ᑕᑯᒃᓴᐅᓂᖏᑦ ᐅᕝᕙᓘᓐᓃᑦ ᐃᓕᖅᑯᓯᕆᔭᖏᓐᓂ ᓴᓇᙳᐊᕐᓂᕐᒧ ᓴᖅᑭᑦᑎᕆᓂᕐᒥ. ᑖᒃᑯᐊ ᓴᓇᙳᐊᕐᓂᕐᒧ ᐊᔪᖏᓐᓂ ᓱᓕᒻᒪᕆᒃᑯᑦ ᐃᓄᖕᒧ ᑎᑎᕐᑐᒐᖅᑎᒧᑦ ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ ᐊᒻᒪᓗ ᖃᑕᙳᑎᖏᑦ. ᐊᔾᔨᐅᔪᑎᒍᑦ ᐊᒻᒪᓗ ᑭᖑᕚᖏᑎᒍᑦ ᑕᑯᓪᓗᒍ, ᐱᑦᓯᐅᓚ ᑕᑯᔭᐅᔪᓐᓇᖅᑐᖅ ᓂᖏᐅᕆᔭᐅᓪᓗᓂ ᐅᓪᓗᒥᐅᔪᒥ ᐃᓄᐃᑦ ᑎᑎᕐᑐᒐᖅᑎᖏᓐᓄ.

Pitseolak Ashoona, Tente d’été ancienne, 1969. Gravure de pierre sur papier japonais. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ, ᐊᐅᔭᒥ ᑐᐱᖓᑦ ᐃᓐᓇᐃᑦ, 1969. ᐅᒃᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᑦ ᔮᐸᓃᓯ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

Pitseolak Ashoona, Oiseaux nocturnes, 1970. Gravure de pierre sur papier japonais. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ, ᐅᓐᓄᐊᑉ ᖁᐸᓄᐊᖏᑦ, 1970. ᐅᒃᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᑦ ᔮᐸᓃᓯ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

Pitseolak est née entre 1904 et 1908 à Tujakjuak, une île du détroit d’Hudson située entre le nord du Québec et l’île de Baffin.1 Pitseolak et son mari Ashoona se sont mariés en 1922 ou 1923, et elle a ensuite «donné naissance à dix-sept enfants, un chaque année de son mariage avec Ashoona, mais seulement six – Namoonie, Qaqaq, Kumwartok, Kiugak, Napachie et Ottochie – ont vécu avec elle jusqu’à ce qu’ils atteignent l’âge adulte».2

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐃᓅᓚᐅᖅᑐᖅ 1904 ᐊᒻᒪᓗ 1908 ᐊᑯᓐᓂᖓᓂ ᑐᔪᒃᔪᐊᕐᒥ, ᕿᑭᖅᑕᐅᓪᓗᓂ ᑕᕆᐅᕐᒥ ᑯᐸᐃᒃ ᐱᖓᓐᓇᖓᑕ ᐊᒻᒪᓗ ᕿᑭᖅᑖᓘᑉ ᐊᑯᓐᓂᖓᓂ.1 ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᒻᒪᓗ ᐅᐃᖓ ᐊᓲᓇ ᑲᑎᑎᑕᐅᓚᐅᖅᑐᑦ 1922−ᒥ ᐅᕝᕙᓘᓐᓃᑦ 1923−ᒥ, ᐊᒻᒪᓗ ᐊᓱᐃᓛᒃ “ᐃᕐᓂᓯᒪᓪᓗᓂ 17−ᓂᒃ ᓄᑕᖅᑲᓂᒃ, ᐊᑕᐅᓯᐊᖅ ᐊᕐᕌᒍᑕᒫᑦ ᐊᓲᓇᒥᒃ ᐅᐃᖃᖅᑎᓪᓗᒍ ᐊᕐᕕᓂᓖᑐᐊᖅ ᐃᓅᖃᑎᒋᓚᐅᖅᑕᖏᑦ ᐃᓐᓇᕈᕋᓱᖕᓂᖏᓐᓂ – ᓇᒨᓂ, ᖃᖅᑲᖅ, ᖁᒻᒧᐊᕐᑐᖅ, ᑭᐅᒐᖅ, ᓇᐸᔅᓯ, ᐊᒻᒪᓗ ᐅᑦᑐᑦᓯ.”2

Pitseolak Ashoona, Moustiques attaquant un chien, 1961. Gravure de pierre sur papier japonais. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ, ᕿᒃᑐᕆᐊᑦ ᓂᕆᓇᓱᒃᑐᑦ ᕿᒻᒥᕐᒥᒃ, 1961. ᐅᒃᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᑦ ᔮᐸᓃᓯ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

Pitseolak Ashoona, Une femme et sa poupée, 1964. Gravure de pierre sur papier japonais. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ, ᐊᕐᓇᖅ ᕿᑐᕐᖓᐅᔭᓕᒃ, 1964. ᐅᒃᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᑦ ᔮᐸᓃᓯ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

Pitseolak a déménagé sa famille à Kinngait après la mort de son mari, où elle s’est d’abord impliquée dans la coopérative esquimaude de West Baffin en tant que couturière, créant et vendant des objets artisanaux finement décorés.3 À la recherche d’un meilleur revenu pour sa famille, Pitseolak a suivi les traces de son cousin Kiakshuk et a commencé à produire des œuvres d’art représentant le mode de vie traditionnel des Inuits.4 De ses premiers dessins, Pitseolak a dit: «Je crois que j’ai dessiné de petits monstres. Je voulais que les dessins soient des animaux, mais ils étaient bizarres parce que je n’avais jamais fait de dessins auparavant.»5

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᖃᑕᙳᑎᓂ ᑭᙵᕐᓄᑦ ᓅᓚᐅᖅᑕᖏ ᐅᐃᖓ ᐃᓅᔪᓐᓃᓚᐅᖅᑎᓪᓗᒍ ᐱᓕᕆᖃᑕᐅᓕᖅᖢᓂᓗ ᐅᐊᓕᓂᕐᒥ ᕿᑭᖅᑖᓗᒃ ᐃᓄᖕᓄ ᑯᐊᐸᒥ ᒥᖅᓱᖅᑎᐅᓪᓗᓂ ᓴᖅᑭᑎᕆᓪᓗᓂ ᐊᒻᒪᓗ ᓂᐅᕕᐊᒃᓴᖃᖅᖢᓂ ᑲᒪᑦᑎᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᖅᓯᖅᓱᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᓱᓇᕈᓘᔭᕐᓂᒃ.3 ᑮᓇᐅᔭᓕᐅᑦᑎᐊᕐᓂᖅᓴᒥ ᕿᓂᖅᖢᓂ ᖃᑕᙳᑎᖓᓅᖅᑐᓄ, ᐱᑦᓯᐅᓚ ᒪᓕᓚᐅᖅᑐᖅ ᐃᓪᓗᖓᑕ ᑭᐊᒃᓱᒃ ᐱᓕᕆᐊᖏᓐᓂ ᐊᒻᒪᓗ ᐱᒋᐊᖅᖢᓂ ᑎᑎᕐᑐᒐᕐᓂᕐᒥ ᓴᖅᑭᑎᕆᓂᕐᒥ ᑕᑯᑎᑦᑎᔪᓂᒃ ᐃᓄᐃᑦ ᐃᓕᖅᑯᓯᑐᖃᖏᓐᓂᒃ ᐃᓅᓯᕐᒥ.4 ᓯᕗᓪᓕᖅᐹᑦ ᑎᑎᕋᐅᔭᖅᑕᖏᓐᓂ ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐅᖃᓚᐅᖅᑐᖅ “ᑎᑎᕋᐅᔭᖅᑰᖅᑐᖓ ᒥᑭᑦᑐᓂᒃ ᑲᑉᐱᐊᓇᖅᑐᙳᐊᓂᒃ. ᑎᑎᕋᐅᔭᖅᑕᒃᑲ ᓂᕐᔪᑎᙳᐊᖑᑎᓐᓇᓱᒃᑕᒃᑭ ᑭᓯᐊᓂ ᑎᔅᓯᓇᖅᑐᙳᖅᑐᑦ ᓲᖃᐃᒻᒪ ᑎᑎᕋᐅᔭᓚᐅᖅᓯᒪᖏᓐᓇᒪ.”5

«Je crois que j’ai dessiné des petits monstres. Je voulais que les dessins soient des animaux, mais ils étaient bizarres parce que je n’avais jamais fait de dessins auparavant.»

Pitseolak Ashoona, 1970

Pitseolak Ashoona, Oiseaux, bête et caribou, 1968. Gravure de pierre sur papier japonais. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ, ᑎᖕᒥᐊᑦ, ᓱᓈᓗᑭᐊᖅ ᐊᒻᒪᓗ ᑐᒃᑐ, 1968. ᐅᒃᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᑦ ᔮᐸᓃᓯ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

«ᑎᑎᕋᐅᔭᖅᑰᖅᑐᖓ ᒥᑭᑦᑐᓂᒃ ᑲᑉᐱᐊᓇᖅᑐᙳᐊᓂᒃ. ᑎᑎᕋᐅᔭᖅᑕᒃᑲ ᓂᕐᔪᑎᙳᐊᖑᑎᓐᓇᓱᒃᑕᒃᑭ ᑭᓯᐊᓂ ᑎᔅᓯᓇᖅᑐᙳᖅᑐᑦ ᓲᖃᐃᒻᒪ ᑎᑎᕋᐅᔭᓚᐅᖅᓯᒪᖏᓐᓇᒪ.»

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ, 1970

Kiakshuk, Sans titre n° 2 (Le retour des chasseurs), 1962. Gravure sur papier. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᑭᐊᒃᓱᒃ, ᐊᑎᖃᙱᖅᑐᖅ ᓈᓴᐅᑖ 2 (ᐊᖑᓇᓱᒋᐋᖅᓯᒪᔪᑦ ᑎᑭᑦᑐᑦ), 1962. ᓴᕿᓯᒪᔪᖅ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

Pitseolak Ashoona, Mère et enfants séchant des bottes, 1962. Gravure sur papier. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ, ᐊᓈᓇ ᕿᑐᙵᖏᓪᓗ ᐸᓂᖅᓰᔪᑦ ᑲᒥᖕᓂᑦ, 1962. ᓴᕿᓯᒪᔪᖅ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

Rompant avec la tradition, Pitseolak ne s’est jamais remariée après la mort d’Ashoona et a subvenu aux besoins de sa famille grâce à la vente de ses œuvres d’art.6 On dit qu’au cours de sa vie, Pitseolak a réalisé pas moins de 9000 dessins.7

ᐅᖃᐅᓯᐅᓯᒪᔪᖅ ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐃᓅᓯᓕᒫᖓᓂ ᐱᔭᕇᖅᓯᓯᒪᓂᖓᓂ 9,000−ᓂᒃ ᑎᑎᕐᑐᒐᓂᒃ.6 ᐱᖅᑯᓯᑕᖃᖅ ᓴᓂᕐᕙᒃᖢᒍ, ᐱᑦᓯᐅᓚ ᓄᓕᐊᖅᑖᒃᑲᓐᓂᓚᐅᖏᑦᑐᖅ ᐊᓲᓇ ᐃᓅᔪᓐᓃᓚᐅᖅᑎᓪᓗᒍ ᐊᒻᒪᓗ ᖃᑕᙳᑎᓂᒃ ᐃᑲᔪᓚᐅᖅᖢᓂᐅᒃ ᓂᐅᕕᐊᒃᓴᖃᕐᓂᒃᑯᑦ ᑎᑎᕐᑐᒐᓂᒃ.7

Pitseolak Ashoona, Hibou à fourrure, 1963. Gravure de pierre sur papier japonais. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ, ᐅᒃᐱᒃᔪᐊᖅ ᒥᖁᕆᒃᑐᖅ, 1963. ᐅᒃᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᑦ ᔮᐸᓃᓯ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

Pitseolak Ashoona, Hibou attaquant un poisson, 1967. Gravure de pierre sur papier japonais. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ, ᐅᒃᐱᒃᔪᐊᖅ ᓂᕆᓇᓱᒃᑐᖅ ᐃᖃᓗᖕᒥᒃ, 1967. ᐅᒃᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᑦ ᔮᐸᓃᓯ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

Pitseolak Ashoona, Oiseau avec Avatuk, 1970. Gravure de pierre sur papier japonais. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ, ᖁᐸᓄᐊᖅ ᐊᕙᑕᓕᒃ, 1970. ᐅᒃᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᑦ ᔮᐸᓃᓯ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

Tandis que les fils de Pitseolak s’adonnent à l’art de la sculpture sur pierre, sa fille Napachie Pootoogook s’initie au dessin aux côtés de sa mère. Alors que leurs styles et leurs contenus étaient similaires au début de la carrière de Napachie, son style a commencé à évoluer après le décès de sa mère en 1983. Les sujets des œuvres de Napachie passent du monde des esprits à des scènes de vie, offrant une vision plus dure de la réalité que les représentations idéalisées de sa mère.8

ᐱᑦᓯᐅᓚᑉ ᐃᕐᓂᖓ ᓴᓇᙳᐊᒐᖅᐸᓕᖅᖢᓂ ᐊᒻᒪᓗ ᐊᔪᕈᓐᓃᖅᖢᓂᒃ, ᐸᓂᖓᓕ ᓇᐸᓰ ᐳᑐᒍᖅ ᑎᑎᕋᐅᔭᖃᑦᑕᓕᓚᐅᖅᑐᖅ ᐊᓈᓇᖓᑕ ᓴᓂᐊᓃᖦᖢᓂ. ᓇᐸᔅᓯᐅᑉ ᑎᑎᕐᑐᒐᖅᑎᐅᓂᖓᑕ ᐱᒋᐊᕐᓂᖓᓂ ᐱᓕᕆᔾᔪᓯᖓ ᐊᒻᒪᓗ ᐃᓗᓕᖏᑦ ᐊᔾᔨᐸᓗᒋᓚᐅᖅᑕᖓ, ᐊᓈᓇᖓ ᐃᓅᔪᓐᓃᖅᑎᓪᓗᒍ 1983 ᓇᐸᔅᓯᐅᑉ ᐱᓕᕆᔾᔪᓯᖓ ᐊᓯᔾᔨᖅᐸᓪᓕᐊᓕᓚᐅᖅᑐᖅ. ᓇᐸᔅᓯᐅᑉ ᓴᓇᓂᖏᑕ ᑐᕌᒐᖏᑦ ᑭᓲᓂᖏ ᐊᓯᔾᔨᓚᐅᖅᑐᑦ ᐊᓂᕐᓂᐅ ᒥᒃᓵᓅᖅᑐᓂᒃ ᐃᓅᓯᕐᒥ ᑕᑯᑎᑦᑎᔪᓄᑦ, ᑕᑯᑎᑦᑎᓪᓗᓂ ᐃᓅᓯᐅᑉ ᐊᒃᓱᕈᕐᓇᕐᓂᖓᓂ ᐊᓈᓇᖓᑕ ᑎᑎᕐᑐᒐᕐᓂᖓᑕ ᓴᓇᓂᐊᓂ ᑕᑯᑎᑦᑎᔪᓂᒃ.8

«Je dessine presque comme les dessins de ma mère. La raison en est peut-être que j’avais l’habitude de regarder ma mère dessiner… Même si je n’essaie pas de copier ce qu’elle fait, il arrive que je dessine presque comme les dessins de ma mère.»

Napachie Pootoogook, 1979

Napachie Pootoogook, Rêves sur la mer eskimo, 1960. Gravure de pierre sur papier japonais. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᓇᐸᓰ ᐳᑐᒍᖅ, ᐃᓄᐃᑦ ᑕᕆᐅᕐᒥ ᓯᓐᓇᑐᐊᖏᑦ, 1960. ᐅᒃᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᑦ ᔮᐸᓃᓯ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

“ᑎᑎᕋᐅᔭᓲᖑᔪᖓ ᐊᓈᓇᒪ ᐊᔾᔨᐸᓗᖏᓐᓂᒃ. ᐱᔾᔪᑎᖃᖅᑐᒃᓴᐅᔪᖅ ᐊᓈᓇᒐ ᑕᐅᑐᖃᑦᑕᓚᐅᕋᒃᑯ ᑎᑎᕋᐅᔭᖅᑎᓪᓗᒍ… ᐊᔾᔨᖏᓐᓂᒃ ᓴᓇᓇᓱᒃᐸᖏᒃᑲᓗᐊᖅᖢᖓ, ᐃᓛᓐᓂᒃᑯᑦ ᑕᑯᒃᓴᐅᖃᑦᑕᓚᐅᖅᑐᖅ ᑎᑎᕋᐅᔭᓲᖑᔪᖓ ᐊᓈᓇᒪ ᐊᔾᔨᐸᓗᖏᓐᓂᒃ.”

ᓇᐸᓰ ᐳᑐᒍᖅ, 1979

Sorosiluto Ashoona, Femme jonglant avec des pierres, 1964. Gravure de pierre sur papier japonais. Collection MCAUL, Galerie d’art de Sudbury | Art Gallery of Sudbury.

ᓱᕈᓯᓗᑐ ᐊᓲᓇ, ᐊᕐᓈᒃ ᐃᒡᓗᑭᓵᖅᑐᒃ ᐅᔭᖃᓂᒃ, 1964. ᐅᒃᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᑦ ᔮᐸᓃᓯ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.

Outre sa fille, l’influence artistique de Pitseolak s’est étendue à de nombreux membres de sa famille, dont sa belle-fille Sorosilutu Ashoona et ses petites-filles Shuviani Ashoona, Goota Ashoona et Annie Pootoogook. Des expositions telles que Akunnittinni : A Kinngait Family Portrait – Pitseolak Ashoona | Napachie Pootoogook | Annie Pootoogook organisée par le Museum of Contemporary Native Arts de l’Institute of American Indian Arts (Santa Fe, Nouveau Mexique) en 2016 explorent les œuvres des trois femmes et l’héritage artistique de la famille à travers le temps.9

ᐸᓂᖓ ᓴᓂᐊᓃᑎᓪᓗᒍᓱᓕ, ᐱᑦᓯᐅᓛᑉ ᑎᑎᕐᑐᒐᕐᓂᖓ ᐊᒃᑐᐃᓂᖃᓚᐅᖅᑐᖅ ᐅᓄᖅᑐᓄᑦ ᖃᑕᙳᑎᒌᓄᑦ ᐃᓚᖃᖅᖢᓂ ᐅᑯᐊᖓᓂ ᓱᕈᓯᓗᑐ ᐊᓲᓇ, ᐊᒻᒪᓗ ᐃᕐᖑᑕᖏᑦ ᓱᕕᓇᐃ ᐊᓲᓇ, ᒎᑕ ᐊᓲᓇ, ᐊᒻᒪᓗ ᐋᓂ ᐳᑐᒍᖅ. ᑕᑯᔭᒐᐃᑦ ᓲᕐᓗ Akunnittinni: A Kinngait Family Portrait – Pitseolak Ashoona | Napachie Pootoogook | Annie Pootoogook (ᐊᑯᓐᓂᑦᑎᓐᓂ: ᑭᙵᐃᑦ ᖃᑕᙳᑎᒌᑦ ᐊᔾᔨᙳᐊᖓ – ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ | ᓇᐸᓰ ᐳᑐᒍᖅ | ᐋᓂ ᐳᑐᒍᖅ) ᐋᖅᑭᒃᓱᖅᑕᐅᔪᖅ ᓴᓇᕝᕕᖕᒥ ᐃᖅᑭᓗᖅᓄ ᑎᑎᕐᑐᒐᕐᓂᕐᒧ ᑕᑯᔭᖃᕐᕕᖕᒥ ᐅᓪᓗᒥᐅᔪᒥ ᓄᓇᖃᖅᑳᖅᑐᓄ ᑎᑎᕐᑐᒐᕐᓂᕐᓄ (ᓵᓐᑕ ᕙᐃ, ᓂᐅ ᒪᒃᓯᑰ) 2016−ᒥ ᕿᒥᕐᕈᓪᓗᑎᒃ ᓴᓇᔭᐅᔪᓂᒃ ᐱᖓᓱᓂᒃ ᐊᕐᓇᓄᑦ ᐊᒻᒪᓗ ᑎᑎᕐᑐᒐᑏᑦ ᖃᐅᔨᒪᔭᐅᓂᖓ ᖃᑕᙳᑎᒌᓄᑦ ᓯᕿᙳᔭᖅ ᐃᖏᕐᕋᑎᓪᓗᒍ.9

Notes

1 Christine Lalonde, “Pitseolak Ashoona: Life & Work,” Art Canada Institute | Institut de ‘art canadien, 2015, https://www.aci-iac.ca/art-books/pitseolak-ashoona/, 4.
2 Lalonde, Pitseolak Ashoona: Life & Work, 7.
3 Ibid, 11.
4 Ibid, 11.
5 Pitseolak Ashoona and Dorothy Eber, Pitseolak: Pictures out of My Life (Montreal, QC: Design Collaborative Books in association with Oxford University Press, Toronto, 1978), 69.
6 Lalonde, Pitseolak Ashoona: Life & Work, 11.
7 Ibid, 53.
8 Ibid, 29, 77.
9 Andrea R. Hanley, “Akunnittinni: A Kinngait Family Portrait-Pitseolak Ashoona: Napachie Pootoogook: Annie Pootoogook.” Institute of American Indian Arts’ Museum of Contemporary Native Arts April 25, 2017. https://iaia.edu/event/akunnittinni-a-kinngait-family-portrait/.

ᐅᖃᓕᒫᒐᐃᑦ

  1. ᑯᕆᔅᑏᓐ ᓚᓛᓐᑎ, “Pitseolak Ashoona: Life & Work” [ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ: ᐃᓅᓯᖓ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᓂᖓ], ᑎᑎᕐᑐᒐᕐᓂᖅ ᑲᓇᑕᒥ ᓴᓇᕝᕕᒃ, 2015, https://www.aci-iac.ca/art-books/pitseolak-ashoona/, 4.
  2. ᓚᓛᓐᑎ, Pitseolak Ashoona: Life & Work [ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ: ᐃᓅᓯᖓ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᓂᖓ], 7.
  3. Ibid, 11.
  4. Ibid, 11.
  5. ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ ᐊᒻᒪᓗ ᑐᐊᓯ ᐃᐳ, Pitseolak: Pictures out of My Life [ᐱᑦᓯᐅᓚ: ᐊᔾᔨᙳᐊᑦ ᐃᓅᓯᓐᓂᙶᖅᑐᑦ] (ᒧᕆᐊᒃ, ᑯᐸᒃ: ᑕᖅᓯᖅᓱᒐᐃᑦ ᓴᓇᖃᑎᒌᖕᓂᐅᔪᑦ ᐅᖃᓕᒫᖅ ᐱᓕᕆᖃᑎᖃᖅᖢᑎᒃ ᐋᒃᕗᑦ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᒡᔪᐊᖓᓂ ᐅᖃᓕᒫᒐᓕᐅᕐᕕᖕᒥ, ᑐᕌᓐᑐ, 1978), 69.
  6. ᓚᓛᓐᑎ, Pitseolak Ashoona: Life & Work [ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ: ᐃᓅᓯᖓ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᓂᖓ], 11.
  7. Ibid, 53.
  8. Ibid, 29, 77.
  9. ᓴᓇᕝᕕᖕᒥ ᐃᖅᑭᓗᖅᓄ ᑎᑎᕐᑐᒐᕐᓂᕐᒧ ᑕᑯᔭᖃᕐᕕᖕᒥ ᐅᓪᓗᒥᐅᔪᒥ ᓄᓇᖃᖅᑳᖅᑐᓄ ᑎᑎᕐᑐᒐᕐᓂᕐᓄ

En savoir plus

Lalonde, Christine. “Pitseolak Ashoona: Life & Work.” Art Canada Institute | Institut de l’art canadien, 2015. https://www.aci-iac.ca/art-books/pitseolak-ashoona/.

Ashoona, Pitseolak et Dorothy Eber. Pitseolak : Pictures out of My Life. Montréal, QC : Design Collaborative Books en association avec Oxford University Press, Toronto, 1978.

Hanley, Andrea R. «Akunnittinni : A Kinngait Family Portrait-Pitseolak Ashoona : Napachie Pootoogook : Annie Pootoogook». Institute of American Indian Arts (IAIA), 25 avril 2017. https://iaia.edu/event/akunnittinni-a-kinngait-family-portrait/.

ᓚᓛᓐᑎ, ᑯᕆᔅᑏᓐ. “Pitseolak Ashoona: Life & Work” [ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ: ᐃᓅᓯᖓ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᓂᖓ]. ᑎᑎᕐᑐᒐᕐᓂᖅ ᑲᓇᑕᒥ ᓴᓇᕝᕕᒃ, 2015. https://www.aci-iac.ca/art-books/pitseolak-ashoona/.

ᐊᓲᓇ, ᐱᑦᓯᐅᓚ, ᐊᒻᒪᓗ ᑐᐊᓯ ᐃᐳ. Pitseolak: Pictures out of My Life [ᐱᑦᓯᐅᓚ: ᐊᔾᔨᙳᐊᑦ ᐃᓅᓯᓐᓂᙶᖅᑐᑦ]. ᒧᕆᐊᒃ, ᑯᐸᒃ: ᑕᖅᓯᖅᓱᒐᐃᑦ ᓴᓇᖃᑎᒌᖕᓂᐅᔪᑦ ᐅᖃᓕᒫᖅ ᐱᓕᕆᖃᑎᖃᖅᖢᑎᒃ ᐋᒃᕗᑦ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᒡᔪᐊᖓᓂ ᐅᖃᓕᒫᒐᓕᐅᕐᕕᖕᒥ, ᑐᕌᓐᑐ, 1978.

ᕼᐊᓐᓕ, ᐋᓐᑐᕆᔭ ᕌ. “Akunnittinni: A Kinngait Family Portrait – Pitseolak Ashoona: Napachie Pootoogook: Annie Pootoogook” [ᐊᑯᓐᓂᑦᑎᓐᓂ: ᐊ ᑭᙵᐃᑦ ᖃᑕᙳᑎᒌᑦ ᐊᔾᔨᙳᐊᖓ – ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ: ᓇᐸᓰ ᐳᑐᒍᖅ: ᐋᓂ ᐳᑐᒍᖅ]. ᓴᓇᕝᕕᒃ ᐊᒥᐊᓕᑲᓂ ᐃᖅᑭᓗᖅᓄ ᑎᑎᕐᑐᒐᕐᓂᕐᓄ (IAIA), ᐊᐃᕐᕆᓕ 25, 2017. https://iaia.edu/event/akunnittinni-a-kinngait-family-portrait/.

ᐱᑦᓯᐅᓚ ᐊᓲᓇ, ᐊᐅᔭᒥ ᑐᐱᖓᑦ ᐃᓐᓇᐃᑦ, 1969. ᐅᒃᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᑦ ᔮᐸᓃᓯ ᐊᓕᓚᔪᐊᓄᑦ. ᓗᕋᓐᓯᐊᓐ ᓯᓚᑦᑐᖅᓴᕐᕕᐊᓗᒃᒥᑦ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓴᓇᐅᒐᓕᕆᕝᕕᒃᒥ ᓄᐊᓯᒪᔭᖏᑦ, ᓴᓇᖕᖑᐊᖅᓯᒪᔪᓂᒃ ᑕᑯᔭᒐᖃᕐᕕᒃ ᓴᑦᐳᓕ.



Texte par Ally Zmijowskyj Carlos en consultation avec Deanna Nebenionquit

ᑎᑎᕋᖅᑕᐅᔪᖅ ᐋᓕ ᔨᒧᔨᔅᑭᔾ ᑲᐅᓘᔅᓱ ᐅᖃᖃᑎᖃᖅᖢᓂ ᑎᐊᓇ ᓂᐸᓂᐅᑯᐃᑦᒥ

Shopping cart0
There are no products in the cart!
Continue shopping
0
Skip to content